Regularna aktywność fizyczna jest kluczowa zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Jest to wiedza zakorzeniona w społeczeństwie. Mimo to często z różnych przyczyn, zaniedbuje się tę sferę i prowadzi tzw. siedzący tryb życia. Wywoływać on może szereg niekorzystnych następstw, w tym na funkcjonowanie nóg.
Żylaki kończyn dolnych
Najczęstsza choroba kończyn dolnych, związana z ich układem naczyniowym, w której rozwoju duże znaczenie ma brak aktywności fizycznej. Jest to schorzenie, w przebiegu którego dochodzi do nieodwracalnego poszerzenia i wydłużenia żył, w wyniku czego zaczynają one mieć kręty przebieg. W żylakach kończyn dolnych dochodzi do zastoju krwi w obrębie żył i cofania się, a więc zalegania jej w obrębie nóg. Z czasem obserwuje się zwężanie lub nawet całkowite zamknięcie żył. Do głównych czynników ryzyka żylaków zaliczają się:
- siedzący tryb życia, ale także długotrwałe stanie (np. w czasie pracy zawodowej),
- nadwagę i otyłość,
- wiek – im osoba starsza, tym większe ryzyko,
- pracę w wysokich temperaturach.
W chorobie żylakowej kończyn dolnych obserwuje się miękkie sinawe uwypuklenia skóry w miejscu, gdzie przebiegają żyły. Zwykle są one obecne najpierw w obrębie podudzi, ale z czasem mogą występować także na udach. Oprócz aspektu estetycznego, żylakom mogą towarzyszyć także inne dolegliwości. Są to:
- uczucie ciężkości nóg (objaw charakterystyczny zwłaszcza dla godzin wieczornych, gdy chory był aktywny przez cały dzień),
- wrażenie nadmiernej pełności (dolegliwość najmocniejsza również wieczorem),
- bolesne kurcze mięśni łydek (najbardziej nasilone w nocy),
- zespół niespokojnych nóg,
- tępy ból, nasilający się w ciągu dnia,
- obrzęki kończyn dolnych.
Diagnostyką choroby i leczeniem zajmuje się lekarz, głównie chirurg naczyniowy. Zwykle przeprowadza on wywiad i badanie fizykalne oraz wykonuje USG.
W leczeniu ważne jest dbanie o zdrowie kończyn dolnych. Wskazane więc są:
- regularne ćwiczenia fizyczne,
- eliminacja nadwagi,
- unikanie długotrwałego stania i siedzenia,
- unoszenie nóg powyżej poziomu serca.
Kolejną z opcji terapeutycznych jest stosowanie leczenia uciskowego. Polega ono na stosowaniu opasek, pończoch lub podkolanówek uciskowych. Tego typu metody pobudzają przepływ krwi przez żyły i jej powrót z kończyn dolnych do serca.
Ważne jest także stosowanie odpowiednio dobranych leków. Jednym z przykładów jest żel do nóg z heparyną. Heparyna stosowana miejscowo poprawia mikrokrążenie i zmniejsza obrzęki. Lek ma przyjemną, chłodzącą żelową formułę, która szybko się wchłania.
Oprócz tego stosuje się leki wytwarzane z roślin (np. maść z kasztanowca).
Rekomendacje:
Janczak, D., Wybrane aspekty leczenia przewlekłej choroby żylnej w świetle aktualnych wytycznych (2020). Lekarz POZ. 2021;7(1).
Zubilewicz R., Przewlekła choroba żylna. Forum Medycyny Rodzinnej. 2015; 9(5).
